Έχω πιάσει πολλές φορές στυλό (ναι στυλό) τις τελευταίες μέρες. Κάθε φορά όμως έπεφτε, από μόνο του, στο πάτωμα. Γιατί το ξέρεις κι εσύ – ότι και να γράψεις είναι λάθος. Πόσο μάλλον για στοίχημα και κοινές παπαριές.
Δυστυχώς, περνούν οι μέρες και το κλίμα γίνεται όλο πιο βαρύτερο. Να εκμυστηρευτώ εδώ πως τα τελευταία καλοκαίρια, είχαν όλα απώλειες. Και πως τα θανατικά του Αυγούστου είναι πάντα πιο βαριά. Ίσως γιατί η δυσθυμία είναι παστωμένη αντηλιακό και τα δάκρυα ανακατεμένα με πέλαγος.
Έγινε η απώλεια, συνήθειά μας
Γιατί στην ιστορία του Μάικ – του κάθε Μάικ – κάθε μέρα, βγαίνει στο φως κάτι που δεν αντέχεις. Και θέλεις να φύγεις μακριά, ακόμη κι αν έχεις περάσει μισή ζωή στο τσιμέντο. Έγινε η απώλεια, συνήθειά μας.
Φοβάσαι! Ξέρεις βιωματικά πια, πως πως η γραμμή μεταξύ της τυφλής αντίδρασης και του φόβου μήπως συνηθίσουμε τη φρίκη είναι δυσδιάκριτα. Και όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει…
Θυμώνεις, κάθε μέρα και περισσότερο. Και δεν έρχεται καμία νύχτα που να συμμαζώνει τη θλίψη και την κάνει υποφερτότερη. Ένας γιος, αδελφός, αγαπημένος, χάθηκε επειδή 200 φασισταριά από τη βρωμερότερη χώρα, αυτή τη μαυρόψυχη τρύπα των Βαλκανίων, την ντροπή της Ιστορίας, αποφάσισαν να κατέβουν για καταδρομική μαζί με τους… “αδελφούς” τους.
Όπως ακριβώς τα έγραψε ο φίλος μου ο Μάνος. Δεν έχω να προσθέσω απολύτως τίποτα. Ούτε να αφαιρέσω, όπως επιτάσσει η αβάσταχτη κορεκτίλα της εποχής. Ξέρω, οι γενικεύσεις είναι πάντα επικίνδυνες, αλλά κάποια πράγματα λέγονται μόνο με το όνομα τους.
Το πώς μπορείς να είσαι αδελφός με φασίστες δολοφόνους το αφήνω στην άκρη, καθώς προφανώς είναι ερώτημα προς οργανωμένους. Όμως το πώς κατεβαίνει μια αυτοκινητοπομπή με άσβερκους Κροάτες ”υπό διακριτική παρακολούθηση” και χωρίς κανέναν έλεγχο φτάνει μέχρι τη Φιλαδέλφεια, όπως επίσης και πώς… εξοπλίζεται για το ”ντου” στην καρδιά της Αθήνας, πρέπει να απασχολήσει αυτό το γαμημένο ”επιτελικό Κράτος”.
Και επειδή στην πολιτική υπάρχουν τα ωραία, υπάρχουν και τα κακά όμως, αφού παραιτηθεί ο Αρχηγός της ΕΛΑΣ, ας μπει στον κόπο να μας το απαντήσει ο Πρωθυπουργός. Κανείς άλλος.
Φυσικά δεν απάντησε κανείς πρωθυπουργός. Εδώ δεν πήρε καν θέση η διοργανώτρια αρχή. Δεν εννοώ την… αστυνομία που είτε μπορούσε αλλά δεν ήθελε, είτε ήθελε αλλά δεν μπορούσε – και τα δύο το ίδιο επικίνδυνα. Εννοώ τη συνολική τακτική “no politica” των σαπιοκοιλιάδων της UEFA. Μιας δράκας που νέμεται το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο και εκκολάπτει (ή ανέχεται – το ίδιο κάνει) το αυγό του φιδιού.
Ύστατη τελετουργία
Ο Παζολίνι έλεγε πως το ποδόσφαιρο είναι η τελευταία ιερή τελετουργία της εποχής μας και πως έχει αντικαταστήσει το θέατρο: “Βασικά είναι μια ιεροτελεστία, αν και είναι και μια απόδραση. Ενώ οι άλλες ιερές παραστάσεις, ακόμα και η μαζικές, παρακμάζουν, το ποδόσφαιρο είναι το μόνο που μας έχει απομείνει. Το ποδόσφαιρο είναι το θέαμα που έχει αντικαταστήσει το θέατρο.”
“Το ποδόσφαιρο είναι γλώσσα, με δικούς της ποιητές και πεζογράφους”… Πατώντας σε μια παράπλευρη ατάκα του δολοφονημένου σκηνοθέτη, θα τολμούσα να πως το ποδόσφαιρο είναι η τελευταία lingua franca της εποχής μας.
Σε μια εποχή αταξίας και χάους – μέσα από πολέμους, πανδημίες, κλιματική αλλαγή, κρίση θεσμών και ένδεια αξιών – το ποδόσφαιρο είναι η μοναδική αξιόπιστη γλώσσα συνεννόησης που διατηρεί παγκόσμιο χαρακτήρα. Ποιος δεν έχει κλωτσήσει ποτέ του μπάλα;
Μπορεί να μοιάζει δυστοπικό, αλλά φευ – είναι αλήθεια. Ρίξτε μια απλή ματιά στις (μη) ειδήσεις ή στα timeline των smart phones σας. Η λεκτική βία, παραπληροφόρηση και απουσία πεδίου συνεννόησης είναι αποκαρδιωτική.
Μόνο ένα Μουντιάλ έχει μείνει κάθε τέσσερα χρόνια να υπερασπίζεται την ισηγορία. Στο οποίο να μπορούν να συμμετέχουν ισότιμα και να το παρακολουθήσουν ομόθυμα στην τηλεόραση, ένας Βορειοκορεάτης, μια Αργεντίνα, ένας Clandestino, μια Ιρανή, ένας Μορμόνος κι ένας Σαουδάραβας. Σαν πικρό ανέκδοτο.
Νέα Φιλαδέλφεια
Για 15 χρόνια ως φίλαθλος της ΑΕΚ – από την ημέρα που παραιτήθηκε ο Ντέμης αν αναρωτιέσαι – πήγαινα στο γήπεδο πολύ σπάνια. Δεν έβρισκα χαρά, ήταν σαν να κόπηκε ο ομφάλιος λώρος – ίχνος εκλεκτικής συγγένειας με την επικρατούσα κουλτούρα των τίγρεων κτλ.
Τι να πω στα παιδιά μου και πως να εξηγήσω τα κάθε λογής καφριλίκια. Γιατί όποιος θαρρεί πως μέσα στις τάξεις των οπαδών της Ένωσης (και κάθε ομάδας) δεν υπάρχουν σάπια μυαλά, το ίδιο αρρωστημένα με τους Κροάτες, είτε εθελοτυφλεί, είτε είναι βαθιά νυχτωμένος.
Όταν το νέο γήπεδο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, σηματοδότησε μέσα μου μια επανασύνδεση. Ορόσημο χαράς, παιδικής χαράς, όπως αυτή που πρέπει να ξεχειλίζει στα γήπεδα όλου του κόσμου. Ένοιωσα ότι ξαναβρήκα το πατρικό μου και το χέρι μου να μικραίνει ξανά μέσα στην παλάμη του πατέρα μου.
Όμως, πια του έδειχνα εγώ τα βήματα και στο άλλο κρατούσε τα εγγόνια του. Αν το άντεχα θα ήθελα να είχα πάει σε κάθε ματς. Όχι τόσο για το θέαμα ή το παιχνίδι (που ήταν εξαιρετικά). Αλλά για την διαδικασία. Την χαμένη ιεροτελεστία της χαράς. Τα ραντεβού με φίλους από νωρίς, τον ποδαρόδρομο από τον ηλεκτρικό, τις αδόκητες συναντήσεις με άλλους παλιούς, το παζάρι για τρεις παιδικές μπλούζες Πινέδα (ευτυχώς έμεινε και ελπίζουμε για απόσβεση…)
Τη συζήτηση για το τι είδαμε στο ημίχρονο – σαν σε διάλειμμα ταινίας στο σινεμά – μετά βρώμικο και ποδοσφαιροκουβέντα και για όποιον πηγαίνει σχολείο, προετοιμασία για κομπασμό ή καζούρα. Και μετά Αθλητική Κυριακή ή Cosmote TV, δεν έχει σημασία.
Βασικά είναι μια ιεροτελεστία, αν και είναι και μια απόδραση. Όπως ακριβώς το έλεγε ο Παζολίνι. Η ίδια χαρά, είτε είσαι στη Νέα Φιλαδέλφεια, είτε στο Άνφιλντ ή το La Bombonera ή το Stade Mohammed V στην Καζαμπλάνκα, το Σουκρού Σαράτσογλου κοκ. Παντού στον πλανήτη – η lingua franca που λέγαμε. Ένα ταξίδι από γιορτή σε γιορτή.
Με την ίδια χαρά και λαχτάρα, περιμέναμε τρεις γενιές και τη φετινή σεζόν. Και ξαφνικά έσβησαν όλα. Μαζί με το νήμα της ζωής του Μάικ, σαν να κόπηκε ξανά ο ομφάλιος λώρος. Όποτε και αν ξαναπάμε στη Νέα Φιλαδέλφεια, ξέρω ότι δεν θα είναι τίποτε ξανά ίδιο. Το μυαλό θα σκαλώνει και το μάτι θα καρφώνεται στο σημείο της μαχαιριάς.
Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά
Πως να ξαναπάω τα παιδιά μου. Στο ίδιο σημείο που συνομήλικοι τους φωτογραφίζονταν με τον δικέφαλο αετό μόλις δυο λεπτά πριν το μακελειό. Τι να τους πω, πως να τους εξηγήσω για τη χαμένη γιορτή; Για τα 150 ναζίδια που ξεκίνησαν από το Ζάγκρεμπ για να κάνουν επιδρομή και να σκοτώσουν στη γειτονιά μας
Για την παράλυση του κράτους και την απάθεια της αστυνομίας, λες και υπήρχε προσχεδιασμένο σχέδιο να αφήσουν να γίνει το κακό. Χωρίς βέβαια να φαντάζονται ότι πέρα από συλλήψεις λεζάντας θα είχαμε και νεκρό. Ποιος είναι ο ηθικός αυτουργός; Τι να τους απαντήσω. Γιατί;
Η Νέα Φιλαδέλφεια είχε γίνει πηγή οικογενειακής χαράς και εξοβελισμού (σχεδόν) κάθε παθογένειας και αρρωστημένων αντιλήψεων του παρελθόντος. Πέρα από σύμβολα και ομάδες – είτε στα ματς της Ένωσης, είτε της Εθνικής ομάδας, το έβλεπες στα πρόσωπα μικρών και μεγάλων.
Ακόμη κι αν δεν είχαν την παραμικρή σχέση με την ΑΕΚ. Η γιορτή ήταν διάχυτη στην ατμόσφαιρα. Τώρα ο αέρας σε πνίγει και έχει απλωθεί παντού μια αβάσταχτη σκιά. Με το δριμύ του μαύρου του θανάτου.
Κλεμμένη χαρά.
